De tornada en o blog mio, quasi 6 meses dimpués d'a zaguera dentrada, asti i somos, con una personalidat 6 meses mas madura, un cuerpo 12 meses mas viello y una ambiesta cada vegada mas desastrosa. As buenas nuevas d'iste tiempo www.arredol.com sin garra dubda, tambien....eh...mmmm....bueno no n'i han mas. De malas cosas en hemos muitas, a economia, os mercaus, l'ature, os politicos, Somalia, Siria, a ixuquera.... a lo millor ixa ye a razón d'os seis meses de silencio... quimisió. O platero ye que quiero quedarme, y tornar a riflexionar con vusatros, o mesmo yo solenco, n'iste cado d'o rete. Una carrazada!
Ya fa tiempo que no escribia res y no por manca de cosas que dicir, mas que mas por que no m'ha bagau. Agora leyendo o Twiter de Purnas, veigo o siguient tweet:
@purnas Me parece cool que nos llamen a indignarnos y rebelarnos. No se que hostias hemos hecho los q hemos estado dsd hace años en las calles
Ista ye una cosa que ya fa tiempo me ronda a capeza y ye a pregunta de ¿que ye pasando? han rebrotau os movimientos socials? ye una nueva moda?. Yo tiengo una teoria respeutibe a isto. Yo m'en alcuerdo de que con bels 14 añadas, en o mio instituto febanos vagas, nos n'ibanos t'o ministerio de cultura a tirar huevos, febanos manifestacions, mesmo a mosica que s'ascuitaba yera muito mas comprometida que no pas agora (celtas cortos o cantas como africanos en Madrid), una mica mas adebán gano as eleccions o PP y chino chano totz istos moviemientos se diluyeron y no se si estio por a bonanza economica o por a television publica que a sociedat se alieno de sobremanera, a la chent li prencipio a cuacar dicir que yeran de dreitas, y mesmo que Franco no estio tan malo, se dispreciaron os movimientos socials y se culpo a toda la cucha de l'anterior crisis y o malgobierno. Ixas 8-12 añadas de PP-PSOE veyeron creixer una cheneracion sin garra reivindicacion, ni ganas de escarla, solo quedabanos os mas mayors. Agora en iste inte creyo y tiengo a esperanza de que ha plegau o relevo cheneracional, ixa chobentut que ha crexiu con una oposicion que clama terrorista al partiu n'o gobierno , con un gobierno incapaz de lidiar con a crisi y una situgación global caotica. Un puesto anque podie veyer isto claro estió a manifestacion de "Que la crisis la paguen los ricos" en a que a chent que i yera manimenos blincaba d'os 17 a os 30, por ixo Purnas no creigo que seiga cool, creigo que ye una nueva escuela.
Se termina 2010, y este post se une a los miles que circulan haciendo valoraciones del año. Así he visto yo el año:
En el plano político, se podría decir que es el año en el que han volado todas las caretas, el sistema financiero presiona y fuerza la aprobación de leyes a cara descubierta, el PP ha ganado las elecciones del 2011 simplemente haciendo
nada, el PSOE gobierna “centrado” en la derecha militarizando aeropuertos y legislando porque si , gracias a los “cables” se confirma todo y más de lo que ya imaginábamos de los USA, los sindicatos mayoritarios aplazan las protestas para que la reforma laboral
se apruebe sin movimiento social, y así podríamos seguir media mañana, pero todo lo que os cuento se puede resumir en una frase: La política ha fracasado mientras que el poder financiero es quien toma las riendas a todos los niveles de la sociedad, desde
la comunidad de vecinos hasta los ministerios estatales.
En el plano social hay movimiento, la gente está incómoda y se está agotando la paciencia, fuera de las fronteras estatales los estudiantes y trabajadores se manifiestan de verdad y salen a la calle a luchar por lo que les corresponde,
el futuro. Se dan manifestaciones en UK en Italia, Grecia y Francia, en España se sustituye CNN+ por GH24 horas
Agora mas que mai queda platero, y cualsiquier puet comprebar-lo en cualsiquier diario, asti no mos gubiernan os politicos que votamos sino as empresas y o mundo financiero. Os mercaus "chantajean" de contino a os paises ta que retallen os dreitos socials y asinas en haber de mas ganancias. O control ye total, nomas cal veyer l'ixemplo de Moody's, que ye l'instrumento d'os grandes capitales ta que os gubiernos chusmesos aceuten as suyas normas, en atras parolas, ye "lo macarra". Por ixemplo fa dos diyas Moody's menazó a o gubierno espanyol con rebaixar a suya calificacion, dentre atras cosas porque l'aplicacion d'a reforma laboral yeran tardando masiau, isto ha feito que o mercau financiero espanyol haiga habiu que vender a deuda a un intres mas altero que fa un mes, si "lo Macarra" ese estau callau isto no ese pasau. Iste ye o "chantaje" o fas lo que te digo o te baixo a calificacion, con ixo no n'i ha gubierno que chiste.
Chino chano s'aclara cuala ye a situgación, ista crisis ye pensada y orquestada por o mundo financiero cuya intencion ye blincar-se os dreitos socials y cambear o mundo enta una estructura laboral similar a la de los dragones asiaticos, "muito treballo poco sueldo". Por isto podetz prexinar que votetz lo que votetz en as proximas eleucions no n'i habra cambeo sin cambeo de sistema.
Que dicir huei, no dixara d'estar un simbolo aragones, siempre mos n'alcordaremos d'ixe "a la mierda ya hombre", d'as suyas cantas, "l'albada", "somos", "la vieja", "el poeta", "Aragón", "todos repiten lo mismo" y "el canto a la libertad", y de tot aquer que luitaste por istas "tierras olbidatas". Una fortal carrazada "abuelo".
Ista ye una pegunta que ronda por o mio treballo dende fa diyas, s'ascuita de tot, chent que diz que no ye d'alcuerdo que ye masiau tardi (mas tardi sera si no la fes mai, me pienso yo...), atros que dicen que no les fan goy os sendicatos, que solo que i son ta "poner la mano", e dimpues atra chent que creye alacetal fer-la si no queremos veyer-nos muitismo peor en bel par d'añadas. Yo soy d'istos zaguers pero me soy pensando muit muitismo fer-la u no. Explanico o tema.
O mio treballo ye un treballo sub-contratau, en iste una interpresa gran, bosa uns diners por o mio servicio a qui dimpues me bosa o salario. Dende a interpresa que me bosa m'ha sorprendiu que quasi mos animase a fer a vaga, una cosa que me "mosqueaba", por ixo he investigau una miqueta y jolio! que m'he trobau!, a interpresa gran no fera garra penalizacion si femos huelga con o que a interpresa mia, a que me bosa o salario, gana dos vegadas si m'en voy de vaga y l'unico que remata perdiendo diners so yo, por ixo encara no se que fer. De todas trazas, eslicha lo que eslicha, aspero que ista vaga siga tot un exito, que no i manque garra aturau, que os luitadors d'os sendicatos mas chicorrons sigan n'a primer plana y que de verdat sirva t'amostrar que no tragamos con tot, que ya ye prou!.
Huei, agora, m'he i meso a escribir sin de cosa que dicir, sin querer opinar de res, no fere d'a mia ambiesta un post mas, soy fablando solo que de sentimientos, d'os mios sentimientos. En alto u baxo una horeta, sacare ixe nublo que denzima mia, leva cuasi un mes cusirando que a felicidat no i dentre en yo y dixando-me chunto a ixa calor xuta que ye a mia sombra. Iste ye l'inte de redir-me, d'emplir-me, ye l'inte de renaixer cual o fenix, ye l'inte de prencipiar una vegada mas, un camin mas, una añada mas, sin garra duda , ye o mio inte.
Ya fa tiempos que no fablaba verdaderament d'as nuestras quiestas tierras olbidatas. Iste estiu ye un exemplo mas de como l'estau contina fendo chugadas d'as suyas, os retallos en infraestructuras, mira-te que no n'i han diners, que no se puet fer isto que tampo no l'atro.... una vegada zaga d'atra son retallando, aplazando y dixando buedos proyeutos alazetals que cuestan vidas a os ciudadans. En Aragón s'aceuta que a inversión siga retallada (Aragón ye asinas), suposo que por o bien cheneral de quimisio, pero por qué a sociedat Aragonesa aceuta que se fiquen diners no recreiximiento de l'entibo de Yesa, que ye platero NO FA GARRA FALTA, u que se contine subvencionado as corridas de toros dende o gubierno publico, y no mueve ni un dedo ta demandar que se remate l'A68, l'autopista a Pamplona, se desdoble l'A2 etc... como jiban os 80Km de linia contina, pero solo metemos o grito n'o ciel n'a tabierna. Al cabo siñors solo quedamos nusatros ta demandar y chilar por istas, as nuestra tierras olbidatas
"Todas las cunas han abrazado con amor y ternura a sus hijos más ilustres, a los futbolistas que harán por siempre eterna a España."


Y agora me foi yo a pregunta : ¿aon i son huei totz aquers que en cualsiquier partido de futbol gosan cantar tras su bandiera espanyola, "puto barça y puta catalunya"? o ye que dentre Iniesta, Villa, Busquets, Pedro, Xavi, Puyol y belún mas no en i han dengún catalán o chugador d'o Barça?
Ye platero que a coderentcia y o futbol no chuegan en o mismo equipo.


Somos fendo historia, mos cuaque u no somos embrecaus en un proceso de cambeo, en un punto d'inflexión, en un inte que ye o prencipe d'un mundo esferent. A muitos mos fería goyos veyer una virache enta un mundo mas social, mas ecolochico y mas chusto, de feito mos van a fer creyer que ixa ye a reyalidat pero o camin que s'ha encetau qui sabe quan, ye o pior camin ta la chusticia y ta l'individuo. Solo que cal veyer os politicos, as noticias, a carrera... iste no ye un proceso amagau ye de puertas bataleras, mos informan d'el y mesmo remataremos por votar-lo.
Huei huello en "El País" que "La banca alerta de un corte del crédito", si leyetz l'articlo plegaretz en a ideya de que ixe credito que se va a retallar afeutará prencipalment a las pymes (anque tamien diz que tas interpresas grans pero istas gosan d'haber mas capacidat de maniobra), cuala ye a radiz de l'articlo?, o Banco d'españa va a baxar o tiempo (de dica 5 añadas a 1 añada) que os bancos y caxas tienen ta retornar l'importe d'os creditos impagaus por as interpresas, dica agora cuan una empresa no podeba bosar o credito s'en teneban dentre 24 y 72 meses ta negociar una salida a ixe problema, agora solo que i habra 12 meses.
Cuan fablamos d'una interpresa gran probablement os bancos, caxas y ers mesmos, i metan tot o suyo empenyo en dar una salida "cordial" a ista afrenta pero ¿como se comportaran as mesmas entidatz de credito con os autonomos y as pymes? simplement no se comportaran porque direutament no daran os creditos a no ser que se "empenyen" os inmuebles de ditos autonomos y pymes.
Un país cuyo rete de pymes y autonomos ye amplo ye un país independient con prous fuerzas ta soportar as crisis, os empentons d'a globalizacion y o chuego d'os mercaus financieros, e ixo no i dentra en os plans d'a economía global, a mesma que creyo ista crisis y que no la rematara dica que cumpla os suyos plans.
Allora, cual ye ixe mundo esferent que fablaba entalto? ye un mundo sin d'oportunidatz t'o chicot empresario, ye un mundo globalizau que coloca en o tuyo salon un televisor 3D a cambio de treballar sin chistar, ye un mundo en o que a democracia sera a capacidat d'eslechir solo dentre as suyas opcions, ye un mundo en o que as ciencias sigan solo que "formacion t'a producir", un mundo sin presonas, solo que con "personal productivo", un mundo buedo anque la chent creiga que ye libre sin ser-lo, un mundo n'o que sin parar cuenta ya somos vivindo.
Somos en o prencipe de l'estiu, u no?, parixe que l'orache mos remera que as cosas no marchan como cal. Ya totz lo sabemos, a reforma d'os dreitos d'os treballadors, os retallos n'os salarios d'os treballadors, l'ature d'os treballadors y toda una ripa de politicas endrezadas t'os grandes empresarios ta que continen chugando con os treballadors. Quí son os empresarios? empresarios son as botigas d'o tuyo bico anque puetz mercar pan u alpargatas y tamién son empresarios, aquers atros, que chunto a os bancos, nos han meso en ista crisis. Ixos d'a especulacion, d'o mangoneo y d'as contratas publicas. Ista nueva reforma d'o treballo no aduya a o empresario chiquet que veye como ha de trancar sus botigas y autibidatz porque os politicos y as suyas asociacions no fan as lais endrezadadas ta ers, sino que buscan o "mogollon del burgués gordo". Iste "burgués gordo" ye ixe que veye a vida y o mundo como o suyo campo de chuego y chunto a su colla, compiten ta conseguir rematar mas "gordo" que l'atro. Isto ye platero n'a Bolsa, uns dixan cayer un rumor ta que baixen as accions d'un "gordo" asinas cuan en son baixas atro "gordo" merca una ripa y suelta atro rumor ta que puyen en bels diyas, asinas s'han feito bels millons d'euros sin veyer un billete, iste ye o suyo chuego. Tanimientres en o mundo reyal cuan baixan ixas accions, treballadors son despedidos, familias pierden ingresos y a chent lo pasa mal, pero ixo ye atro mundo esferent d'aquer d'os "gordos". Por qué pasando isto a chent no s'en debanta? porque una gran parti d'a chent creye que forma parte d'os "gordos" u d'os "casi gordos", a publicidat mos ha feito creyer que somos d'ixos "gordos" por mercar "marcas" y servicios (prencipalmente pasando por o banco) que s'antuellan "de gordos" e ixo mos gusta. Ye triste pero ista crisis no ye nueva, no prencipio fa dos añadas ni cuatro, ista crisis ye un "tornar a la reyalidat" ye una mena de despertar d'un "suenyo hipnotizador" que os "gordos" no han puesto mantener en piet.
Me plega dende o LFZ:
Buenas nuevas. Ye posible que totz vusatros ya sabrez que ayer se publicó a proposa grafica de l'Academia de l'Aragonés. Por as pocas cosetas que he leyiu d'iste documento a proposa me parix de lo mas encertada, y de feito he prencipiau a ferla servir (u a lo menos ixo intento, correxirme si cal).


El número de hablantes de rumano en Aragón es superior al de hablantes de aragonés , pero no olvidemos que el rumano como lengua oficial de su pais, es legislado y promocionado por su propio gobierno con lo que no se enfrenta a la cruda realidad de nuestra lengua. La situación de la lengua aragonesa traspasa los debates de si los hablantes tienen derecho o no a expresarse en su lengua materna, de si "únicamente" puedes hablarla aquí, de si tiene utilidad en un mundo globalizado, de si es mas o menos importante que el inglés, debatir esto es inútil, el Aragonés necesita de una ley de acción inmediata para su propia supervivencia, es un patrimonio, como el lince o el quebrantahuesos, en altísimo peligro de extinción.
Dende Purnas:
Debán d’a inclusión en l’abanproyeuto español de Lei d’Economía sostenible de cambeos lechislatius que afeutan a lo libre exerzizio d’as libertaz d’esprisión, informazión y o dreito d’azeso a la cultura a trabiés d’Internet, os periodistas, bloguers, usuaires, profesionals y creyadors d’Internet manifestamos a nuestra firme oposizión a ixe proyeuto y dizimos que…
1.- Os dreitos d’autor no puede situgar-se en o cobalto d’os dreitos alazetals d’os ziutadans, como lo dreito a la pribazidat, a la seguredat, a la presunzión d’inozenzia, a l’amparo chudizial efeutiba y a la libertat d’esprisión.
2.- A suspensión de dreitos alazetals ye y ha de continar estando competenzia esclusiba d’o poder chudizial. Garra zierre sin sentenzia. Iste abanproyeuto, cuentra o estableziu en l’articlo 20.5 d’a Constituzión dixa en mans d’un organo no chudizial -un organismo pendient d’o Ministerio de Cultura español-, a potestat de biedar a os ziutadans españols l’azeso a cualsiquier pachina web.
3.- A nueba lechislazión creyará inseguridat churidica en o seutor teunolochico español, fendo mal a un d’os poquez campos de desembolique y esdebenidero d’a economía, aturando a creyazión d’empresas, metendo trabas a la libre competenzia y fendo que baiga más amonico a suya proyeuzión entrenazional.
4.- A nueba lechislazión proposada menaza a os nuebos creyadors y fa más defizil a creyazión cultural. Con Internet y os siguiens adebantos teunolochicos s’ha democratizau a creyazión y emisión de contenius de tota mena, que ya no bienen d’as industrias culturals tradizionals, sino de muitas fuens esferenziatas.
5.- Os autors, como toz os triballadors, tienen dreito a bibir d’o suyo triballo con nuebas ideyas creatibas, modelos de negozio y autibidaz asoziatas a las suyas creyazions. Prebar de refirmar con cambeos lechislatius a una industria biella que no ha sabiu adautar-se a iste nuebo entorno no ye chusto ni reyalista. Si o suyo modelo de negozio yera alazetau en o control d’as copias d’as obras y en Internet no ye posible sin faltar a os dreitos alazetals, abrian de buscar-se unatro modelo de negozio.
6.- Creyemos queas industrias culturals amenistan ta perbibir alternatibas modernas, eficazes, creyibles y adubibles que s’adauten a os nuebos emplegos sozials, en cuenta de limitazions desproporzionatas y ineficazes con o fin que dizen buscar.
7.- Internet ha funcionar de forma libre y sin d’interferenzias politicas reclamatas por seutors que preban de perpetuar biellos modelos de negozio y biedar que o saber umán contine estando libre.
8.- Desiximos que o Gobierno guaranzie por lei a neutralidat d’o Rete en España, debán cualsiquier presión que pueda fer-se, como marco ta o desembolique d’una economía sostenible y reyalista cara t’o futuro.
9.- Proposamos una berdadera reforma d’o dreito de propiedat intelectual endrezada ta su fin: tornar a la soziedat o conoximient, impulsar o dominio publico y meter mugas a os abusos d’as entidaz chestoras.
10.- En democracia as leis y as suyas modificazions han d’aprebar-se dimpués d’o debate publico y dimpués de consultar a toz os afeutaus. No ye de buen almitir que se faigan cambeos lechislatius que afeutan a dreitos alazetals en una lei no organica y que antimás ye feita t’atra materia.
Iste testo se ye publicando en milenta de puestos web. Si yes d’alcuerdo, fica-lo tamién en o tuyo blog.
Tamién ye disponible en inglés, catalán, gallego, asturiano y castellano.



Ayer m'enteré de que uno d'os guardia zebiles asesinaus en Mallorca yera d'a colla d'amigos d'un amigo de Burgos. Yera un mozet normal, Panucci l'en diziban y eba eslechiu estar guardia zebil. De seguras que no s'en eba iu por ixa endrezera ta "oprimir" a o pueblo basco ni ta "retallar dreitos d'as presonas" simplament yera un treballo. Os asesins no descriminan, solo quieren que fer serbir o suyo sadismo ta complacerse. O camin d'ETA no ye una luita politica, no fan lo que fan t'aconseguir cosa, os suyos obchetius son chen sin garra dezision en a maquinaria politica, son chen de "fazil aczeso" ta meter-lis n'una trampa. ETA no ha puesto en ista soziedat ya siga Aragonesa, Basca o Europeia, ETA no ha garra mena de sentiu cuan se charra de dreitos, ni cuan charramos de socialismo. ETA no ye una luita armada t'o mobimiento de liberazión nazional basco. ETA ye una colla de sadicos y asesinos, que s'implen a boca con un mobimiento politico ta chustificar os suyos esbarres. Agora y ta cutio: ETA EZ, ETA NO